Jeśli szukasz sposobu na pomnożenie swoich oszczędności, lokata bankowa może być dobrym rozwiązaniem, ale mnogość ofert na rynku może przyprawić o ból głowy. Z tego wpisu dowiesz się, jakie są rodzaje lokat bankowych, czym się różnią i którą z nich powinieneś wybrać.
Podstawowe rodzaje lokat bankowych
Wśród rodzajów lokat bankowych możesz wybierać spośród kilku opcji. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze z nich.
Klasyczna lokata terminowa
Klasyczna lokata terminowa (lokata bankowa), to rodzaj depozytu oferowanego przez banki, który umożliwia zdeponowanie pewnej sumy pieniędzy na określony czas. W zamian za zablokowanie środków na wyznaczony okres bank oferuje Ci z góry ustalone oprocentowanie.
Po upływie terminu lokaty otrzymujesz z powrotem zdeponowane środki wraz z naliczonymi odsetkami. Lokaty terminowe są uważane za jedną z najbezpieczniejszych form oszczędzania, ponieważ ich warunki są ustalane na początku i nie zmieniają się do czasu wygaśnięcia umowy.
Lokata strukturyzowana
Lokata strukturyzowana to produkt finansowy, który łączy w sobie cechy tradycyjnej lokaty bankowej z elementami instrumentów inwestycyjnych. Charakteryzuje się tym, że zysk w dużej mierze zależy od wyników wybranych instrumentów finansowych, takich jak akcje, indeksy giełdowe czy towary.
Lokaty strukturyzowane mogą oferować wyższy potencjał zysku niż standardowe lokaty bankowe, ale wiążą się również z większym ryzykiem, ponieważ ich ostateczna stopa zwrotu zależy od zachowania wybranych aktywów bazowych.
Lokata progresywna
Lokata progresywna to rodzaj lokaty bankowej, w której odsetki rosną wraz z upływem czasu. Oznacza to, że im dłużej czasu trwa lokata, tym wyższe jest jej oprocentowanie. Lokata progresywna może być dobrym wyborem dla osób, które chcą zainwestować swoje oszczędności na dłuższy okres czasu.
W przeciwieństwie do standardowej lokaty bankowej, gdzie oprocentowanie jest stałe przez cały okres trwania depozytu, w lokacie progresywnej stopa procentowa wzrasta w określonych interwałach czasowych, na przykład co miesiąc lub co kwartał.
Lokata progresywna może oferować możliwość wcześniejszego zerwania lokaty bez utraty odsetek naliczonych do danego momentu, ale szczegóły takiej opcji zależą od konkretnego produktu i banku.
Lokata overnight
Lokata overnight, znana również jako lokata nocna, to krótkoterminowa lokata bankowa, która trwa zwykle tylko jedną noc. Oznacza to, że środki są zdeponowane w banku na okres od zakończenia jednego dnia roboczego do rozpoczęcia kolejnego. Lokata taka jest automatycznie odnawiana każdego dnia, chyba że klient zdecyduje inaczej.
Jest to forma inwestycji adresowana do firm i korporacji, które chcą efektywnie zarządzać swoją nadwyżką finansową, unikając pozostawienia środków na nisko oprocentowanym rachunku bieżącym.
Oprocentowanie lokaty overnight jest zazwyczaj niższe niż w przypadku lokat długoterminowych, ale wyższe niż standardowe oprocentowanie rachunku bieżącego.
Lokata rentierska
Lokata rentierska to rodzaj długoterminowej lokaty bankowej, skierowanej głównie do osób, chcących regularnie otrzymywać odsetki od zgromadzonego kapitału.
Charakterystyczną cechą lokaty rentierskiej jest to, że bank wypłaca odsetki w ustalonych odstępach czasu, na przykład co miesiąc, zamiast dopisywać je do zdeponowanego kapitału na koniec okresu lokaty.
Dzięki lokacie rentierskiej otrzymujesz regularne wypłaty odsetek, które mogą stanowić formę dodatkowego dochodu. Warunki takiej lokaty, w tym oprocentowanie oraz częstotliwość wypłat odsetek, mogą być ustalane indywidualnie z bankiem
Rodzaje lokat ze względu na czas trwania
W zależności od czasu trwania umowy możemy wyróżnić trzy rodzaje lokat bankowych: krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe.
Lokaty krótkoterminowe
Lokaty krótkoterminowe to lokaty, których okres trwania wynosi zazwyczaj do 12 miesięcy. Są to najczęściej lokaty jednodniowe, tygodniowe, miesięczne lub kwartalne. Oprocentowanie takich lokat jest zazwyczaj niższe niż w przypadku lokat długoterminowych, ale dzięki krótkiemu okresowi trwania umowy, możesz z nich skorzystać w przypadku pilnej potrzeby gotówki.
Lokaty średnioterminowe
Lokaty średnioterminowe to lokaty, których okres trwania wynosi od 12 do 36 miesięcy. Oprocentowanie takich lokat jest zazwyczaj wyższe niż w przypadku lokat krótkoterminowych, ale niższe niż w przypadku lokat długoterminowych. Lokaty średnioterminowe są dobrym wyborem dla osób, które chcą oszczędzać pieniądze na krótki okres czasu, ale jednocześnie chcą otrzymać wyższe oprocentowanie niż w przypadku lokat krótkoterminowych.
Lokaty długoterminowe
Lokaty długoterminowe to lokaty, których okres trwania wynosi zazwyczaj powyżej 36 miesięcy. Oprocentowanie takich lokat jest zazwyczaj najwyższe ze wszystkich rodzajów lokat, ale wymagają one jednocześnie większego zaangażowania finansowego. Lokaty długoterminowe są dobrym wyborem dla osób, które chcą oszczędzać pieniądze na dłuższy okres czasu, ale jednocześnie chcą otrzymać najwyższe oprocentowanie.
Rodzaje lokat ze względu na terminowość
Pod względem terminu zapadalności możemy wyróżnić dwa rodzaje lokat bankowych: lokaty bezterminowe oraz lokaty terminowe.
Lokaty bezterminowe
Lokaty bezterminowe to rodzaj lokat, które nie mają ustalonego terminu trwania. Oznacza to, że możesz wypłacić swoje środki w dowolnym momencie, bez ponoszenia kosztów za wcześniejszą wypłatę. Lokaty bezterminowe są zwykle mniej opłacalne niż lokaty terminowe, ponieważ banki oferują niższe stawki procentowe dla takich lokat. Alternatywą dla lokaty bezterminowej może być konto oszczędnościowe.
Lokaty terminowe
Lokaty terminowe to rodzaj lokat, które mają ustalony okres trwania. Oznacza to, że musisz zdeponować swoje środki na określony czas, zanim będziesz mógł wypłacić swoje pieniądze. Lokaty terminowe oferują zwykle wyższe stawki procentowe niż lokaty bezterminowe, ponieważ banki mają pewność, że będą dysponować Twoimi środkami przez określony czas. Zerwanie lokaty terminowej najczęściej skutkuje utratą odsetek.
Rodzaje lokat ze względu na rodzaj oprocentowania
Lokaty bankowe możemy podzielić także z uwagi na rodzaj oprocentowania. W zależności od preferencji i potrzeb możesz wybrać lokatę o stałym lub zmiennym oprocentowaniu.
Lokaty o stałym oprocentowaniu
Lokaty o stałym oprocentowaniu to najczęściej oferowane przez instytucje rodzaje lokat bankowych. Oprocentowanie jest ustalane na początku umowy i pozostaje niezmienne przez cały okres trwania lokaty.
Lokaty o zmiennym oprocentowaniu
Lokaty o zmiennym oprocentowaniu to lokaty, których oprocentowanie zależy od zmian na rynku finansowym – głównie wysokości stóp procentowych NBP. Oprocentowanie takiej lokaty może wzrosnąć lub spaść w trakcie trwania umowy.
Lokaty o zmiennym oprocentowaniu są bardziej ryzykowne, ale jednocześnie mogą przynieść wyższe zyski w przypadku wzrostu stóp procentowych. Pamiętaj jednak, że oprocentowanie takiej lokaty może spaść i wówczas zyski będą niższe niż w przypadku lokat o stałym oprocentowaniu.
Lokaty odnawialne i nieodnawialne
Rodzaje lokat bankowych pod względem ich automatycznego przedłużenia to tzw. lokaty odnawialne i nieodnawialne.
Lokaty odnawialne
Lokaty odnawialne to rodzaj lokat, które automatycznie przedłużają się po upływie okresu umownego. Oznacza to, że jeśli nie zdecydujesz się na wypłatę środków z lokaty po jej zakończeniu, bank automatycznie przedłuży jej okres na kolejne miesiące lub lata.
W przypadku lokat odnawialnych zazwyczaj oprocentowanie pozostaje na tym samym poziomie, chyba że zdecydujesz się na zmianę warunków lokaty. W przypadku lokat odnawialnych może dojść do kapitalizacji odsetek, co przekłada się na wysokość zysku z przedłużonej lokaty.
Lokaty nieodnawialne
Lokaty nieodnawialne to lokaty, które automatycznie kończą się po upływie okresu umownego. Oznacza to, że aby przedłużyć czas trwania lokaty, będziesz zmuszony do założenia nowej. Lokata nieodnawialna nie przedłuża się automatycznie!
Rodzaje lokat ze względu na walutę
Rodzaje lokat bankowych z uwagi na walutę: lokaty złotówkowe oraz lokaty walutowe.
Lokaty złotówkowe
Lokaty złotówkowe to rodzaj lokat bankowych, w których oszczędności są przechowywane w polskiej walucie – złotym. Dzięki temu rodzajowi lokat zyskujesz pewność, że Twoje oszczędności nie będą narażone na ryzyko kursowe. Lokaty złotówkowe są także łatwe w obsłudze i nie wymagają od Ciebie dodatkowych formalności.
Przy wyborze lokaty złotówkowej zwróć uwagę na oprocentowanie, które oferuje bank. Zazwyczaj im dłuższy okres trwania lokaty, tym wyższe oprocentowanie.
Lokaty walutowe
Lokaty walutowe to rodzaj lokat bankowych, w których oszczędności są przechowywane w innej walucie niż złotówka. Dzięki temu rodzajowi lokat możesz zyskać na kursie walutowym, jeśli kurs wybranej przez Ciebie waluty wzrośnie w stosunku do złotówki.
Przy wyborze lokaty walutowej zwróć uwagę na kurs wymiany waluty, który oferuje bank. Im korzystniejszy kurs, tym więcej zyskasz na lokacie. Warto także sprawdzić, czy bank nie nakłada na lokatę dodatkowych opłat, takich jak prowizja czy koszty za otwarcie i zamknięcie lokaty.
Pamiętaj, że lokaty walutowe są bardziej ryzykowne niż lokaty złotówkowe, ponieważ kursy walutowe są mocno zmienne i mogą zmieniać się w nieprzewidywalny sposób. Dlatego też, przed zdecydowaniem się na lokatę walutową, warto dokładnie przeanalizować rynek walutowy i zasięgnąć porady specjalisty.
Od redakcji: Przed założeniem lokaty bankowej określ swój cel i zwróć uwagę na kilka istotnych czynników, takich jak termin zapadalności, minimalna kwota lokaty, częstotliwość kapitalizacji odsetek, opłaty i prowizje, kary za wcześniejsze zerwanie lokaty. W zrozumieniu działania lokaty bankowej i sposobie obliczania zysku pomoże Ci Zintegrowana Platforma Edukacyjna MEN.
Opracowanie: Portal finansowy Money Wire