Co to jest RRSO i co ma wpływ na jego wysokość?

Jeśli zastanawiasz się, co to jest RRSO, nie jesteś sam. Jest to bowiem skrót, który pojawia się w ofertach kredytów i pożyczek, ale nie każdy wie, co on dokładnie oznacza i jak jest obliczany. Z tego wpisu dowiesz się m.in., czym jest RRSO, jak je obliczyć, co ma wpływ na jego wysokość oraz jak RRSO wpływa na wysokość rat kredytowych.

Co to jest RRSO? Definicja

RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania), to wskaźnik finansowy wyrażający całkowity koszt kredytu lub pożyczki w skali roku, uwzględniający zarówno oprocentowanie nominalne, jak i wszystkie inne związane z kredytem opłaty i prowizje.

Znajomość oprocentowania rzeczywistego jest niezwykle istotna, ponieważ pozwala na porównanie różnych ofert kredytowych czy pożyczkowych, dzięki czemu możesz wybrać najlepszą dla siebie ofertę, taką, która będzie najkorzystniejsza pod względem kosztów.

Co wpływa na RRSO?

W skład RRSO wchodzą różne elementy, takie jak: oprocentowanie nominalne, opłaty początkowe, prowizje, koszty ubezpieczenia oraz usługi dodatkowe.

1. Oprocentowanie nominalne i marża banku

Oprocentowanie nominalne to podstawowy koszt kredytu lub pożyczki, który przekłada się na wysokość miesięcznej raty. Marża banku to dodatkowy koszt, który pobiera bank za udzielenie kredytu lub pożyczki. Oprocentowanie nominalne i marża banku to dwa podstawowe elementy składowe RRSO.

2. Opłaty początkowe i prowizje

Opłaty początkowe to koszty, które ponosimy na początku zaciągania kredytu lub pożyczki. Mogą to być opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego, opłata za udzielenie kredytu lub pożyczki oraz koszty notarialne. Prowizja to koszt, który pobiera bank za udzielenie kredytu lub pożyczki. Warto zwrócić uwagę na to, że prowizja może być naliczana zarówno od kwoty kredytu lub pożyczki, jak i od wysokości raty.

3. Koszty ubezpieczenia i usług dodatkowych

Koszt ubezpieczenia to koszt, który ponosimy za ubezpieczenie kredytu lub pożyczki. Warto zwrócić uwagę na to, że nie zawsze ubezpieczenie jest obowiązkowe, ale banki często wymagają jego zawarcia. Usługi dodatkowe to koszty, które ponosimy za dodatkowe usługi związane z kredytem lub pożyczką, takie jak karta kredytowa czy rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy (ROR).

RRSO nie jest jedynym kryterium, które powinno decydować o wyborze oferty. Warto również zwrócić uwagę na inne parametry, takie jak wysokość rat, okres kredytowania czy ewentualne dodatkowe koszty.

Jak obliczyć RRSO?

To, w jaki sposób jest wyliczane RRSO, wynika wprost z Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Poniżej znajdziesz “ustawowy” wzór na RRSO:

gdzie:

• K – Numer kolejnej wypłaty raty kredytu
• K’ – Numer kolejnej spłaty raty kredytu lub wnoszonych opłat
• Ak – Kwota wypłaconego kredytu
• A’k – Kwota wysokości jednej raty do spłaty kredytu
• m – numer ostatniej wypłaty raty kredytu do zapłacenia
• m’ –  numer ostatniej raty kredytu lub opłat do spłaty
• tK – okres, jaki upłynął od pierwszego dnia wypłaty do dnia liczonego jako K
• tK’ – między dniem pierwszej wypłaty a dniem spłaty lub wniesienia opłat o numerze K’
• i – rzeczywista stopa oprocentowania

I choć samodzielne wyliczenie RRSO może być mocno skomplikowane, nie oznacza to, że nie możesz zrobić tego np. za pomocą kalkulatora RRSO dostępnego w Internecie. Pamiętaj też, że banki mają obowiązek wskazywać pełne RRSO w swoich ofertach kredytowych!

Maksymalne RRSO w Polsce

W Polsce maksymalne RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) nie jest bezpośrednio regulowane przez prawo, jednak maksymalne oprocentowanie nominalne i koszty pozaodsetkowe są ograniczone przez przepisy, co wpływa na maksymalną wysokość RRSO.

Maksymalne oprocentowanie kredytu

Maksymalne oprocentowanie kredytu (odsetek ustawowych) zostało uregulowane w art. 359 § 2 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że wysokość odsetek ustawowych nie może przekraczać dwukrotności referencyjnej stopy procentowej NBP + 3,5%.

Na dzień 1 lipca 2024 roku, stopa referencyjna NBP wynosi 5,75%, co oznacza, że wysokość odsetek ustawowych kształtuje się na poziomie 9,25% w skali roku.

Odsetki ustawowe to stopa referencyjna NBP + 3,5% = 5,75% + 3,5% = 9,25%

Zgodnie zaś z art. 359 § 2¹ Kodeksu cywilnego, maksymalna wysokość odsetek ustawowych wynikających z czynności prawnej (odsetki maksymalne) nie może przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych. Oznacza to, że maksymalne oprocentowanie kredytu nie może na dzień dzisiejszy przekroczyć 18,5% w skali roku.

Maksymalne oprocentowanie kredytu lub pożyczki = 2 × 9,25% = 18,5%

Maksymalna wysokość kosztów pozaodsetkowych

Ustawa antylichwiarska z 2019 roku ogranicza także maksymalne koszty pozaodsetkowe, które zgodnie z regulacjami nie mogą być wyższe niż:

• 25% całkowitej kwoty kredytu,
• 30% całkowitej kwoty kredytu w skali roku, ale nie więcej niż 100% wartości kredytu w całym okresie kredytowania.

Znając maksymalną wysokość oprocentowania nominalnego (oprocentowanie kredytu) oraz maksymalną kwotę kosztów pozaodsetkowych, możemy w prosty sposób wyliczyć maksymalne RRSO.

Rodzaj kredytu a RRSO

Kredyty hipoteczne, kredyty gotówkowe, pożyczki krótkoterminowe i chwilówki to tylko niektóre z dostępnych opcji finansowania. Każda z nich ma swoje cechy i wymagania, a oprocentowanie rzeczywiste jest jednym z kluczowych wskaźników, które warto brać pod uwagę przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu kredytu lub pożyczki.

Kredyt hipoteczny

Kredyt hipoteczny jest przeznaczony na zakup lub budowę nieruchomości (kredyt budowlano-hipoteczny). RRSO w przypadku kredytów hipotecznych jest zazwyczaj niższe niż w przypadku innych rodzajów kredytów. Jest to spowodowane tym, że kredyt hipoteczny jest zabezpieczony hipoteką na nieruchomości, co oznacza, że bank ma większe zabezpieczenie w przypadku niewypłacalności kredytobiorcy. Jednakże warto zwrócić uwagę na inne koszty, takie jak prowizje, ubezpieczenia, czy koszty notarialne, które wpływają na całkowity koszt kredytu.

Kredyt gotówkowy

Kredyt gotówkowy to pożyczka, którą można przeznaczyć na dowolny cel. RRSO w przypadku kredytów gotówkowych jest zazwyczaj wyższe niż w przypadku kredytów hipotecznych. Wynika to z faktu, że kredyt gotówkowy nie jest zabezpieczony hipoteką, co oznacza, że bank ma mniejsze zabezpieczenie w przypadku niewypłacalności kredytobiorcy. Warto zwrócić uwagę na inne koszty, takie jak prowizje, ubezpieczenia, czy koszty związane z wcześniejszą spłatą kredytu.

Obowiązek informowania o RRSO

Ustawa o kredycie konsumenckim to akt prawny, który reguluje zasady udzielania kredytów konsumpcyjnych w Polsce. Wymaga ona od kredytodawców, aby informowali konsumentów o kosztach kredytu w sposób przejrzysty i zrozumiały. Jednym z najważniejszych wskaźników, którym kredytodawcy są zobowiązani informować konsumentów, jest Rzeczywistej Rocznej Stopie Oprocentowania.

Wymogi określone w ustawie o kredycie konsumenckim nakładają na kredytodawców obowiązek informowania konsumentów o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania kredytu.

Ustawa o kredycie konsumenckim wprowadza również szereg ograniczeń i regulacji prawnych, które mają na celu ochronę konsumentów. Kredytodawcy muszą przestrzegać określonych zasad i procedur udzielania kredytów, w tym sprawdzania zdolności kredytowej konsumenta i informowania go o wszystkich kosztach związanych z kredytem.

Ponadto ustawa określa maksymalną wysokość opłat i prowizji pobieranych przez kredytodawców oraz maksymalny okres spłaty kredytu.

Wszelkie naruszenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim są karalne i mogą skutkować sankcjami finansowymi dla kredytodawcy.

Porównywanie ofert kredytowych

Biorąc pod uwagę Rzeczywistą Roczną Stopę Oprocentowania, możesz szybko i łatwo porównać różne oferty i wybrać tę, która jest dla Ciebie najkorzystniejsza. Pamiętaj jednak, że RRSO nie jest jedynym czynnikiem, który powinieneś brać pod uwagę przy wyborze kredytu. Ważne są również warunki umowy, takie jak okres kredytowania, wysokość rat i inne opłaty.

Najniższe RRSO nie zawsze oznacza najlepszą ofertę. Czasami niskie oprocentowanie rzeczywiste może być wynikiem krótkiego okresu kredytowania lub wysokich kosztów dodatkowych. Dlatego zawsze warto dokładnie przeczytać umowę kredytową i porównać ją z innymi ofertami.

Oprócz RRSO warto zwrócić uwagę na inne czynniki, takie jak wysokość rat, okres kredytowania i inne opłaty. Ważne jest również, aby dokładnie przeczytać umowę kredytową i zwrócić uwagę na wszelkie ukryte koszty i opłaty.

Częste pytania (FAQ)

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na częste pytania dotyczące Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO).

Opracowanie Portal finansowy Money Wire. Źródła: USTAWA z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, Przewodnik po kredycie konsumenckim (KNF)