Co to jest i jak działa karta kredytowa?

Dla jednych stała się przekleństwem, dla innych wygodną alternatywą szybkiego kredytu. Karta kredytowa, bo o niej mowa, jest już z nami blisko 70 lat, jednak nie każdy wie, jak dokładnie działa. Wyjaśniamy.

Co to jest karta kredytowa?

Karta kredytowa to rodzaj karty płatniczej, która umożliwia jej posiadaczowi dokonywanie zakupów na kredyt w ramach określonego w umowie limitu kredytowego. W praktyce oznacza to, że bank lub inna instytucja finansowa udziela posiadaczowi karty linii kredytowej (np. 5000 zł), z której ten może korzystać w celu dokonywania płatności.

Korzystając z karty kredytowej, korzystasz nie z pieniędzy własnych, jak ma to miejsce w przypadku standardowej karty płatniczej, a środków pożyczonych od banku, które musisz zwrócić.

Jak działa karta kredytowa?

Gdy używasz karty kredytowej do zakupów, na przykład w sklepie stacjonarnym lub online, środki na pokrycie tych wydatków są pożyczane od banku. Każda transakcja jest rejestrowana, a suma tych transakcji tworzy Twoje zadłużenie. Bank automatycznie opłaca rachunki za Twoje zakupy, a Ty w zamian obciążasz dostępny limit kredytowy.

Bank co miesiąc przesyła Ci wyciąg z karty kredytowej, który zawiera listę wszystkich dokonanych transakcji, łączną kwotę zadłużenia oraz minimalną kwotę do spłaty, którą jesteś zobligowany wpłacić na konto przypisane do karty.

Różnica między kartą kredytową a debetową

Podstawową różnicą między kartą kredytową a kartą debetową jest pochodzenie środków, którymi posługujesz się, dokonując transakcji kartą.

Karta kredytowa pozwala na korzystanie z kredytu przyznanego przez bank. Oznacza to, że środki wykorzystane przy użyciu karty są de facto pożyczką, którą musisz spłacić w określonym terminie.

Z kolei karta debetowa jest powiązana bezpośrednio z bieżącym kontem bankowym np. ROR. Przy użyciu tej karty wydajesz tylko środki dostępne na twoim koncie.

Główne różnice:

Karta kredytowa	Karta debetowa
Korzystanie z linii kredytowej	Wydatkowanie środków z konta bankowego
Spłata w określonym terminie	Brak konieczności spłaty
Możliwość naliczania odsetek	Brak odsetek (jeśli saldo na koncie jest dodatnie)

Karta kredytowa a karta debetowa.

Opłaty: Karty kredytowe mogą wiązać się z opłatami za użytkowanie, odsetkami za niespłacone saldo oraz opłatami za przekroczenie limitu kredytowego. Karty debetowe zwykle nie naliczają odsetek, ale mogą mieć opłaty za transakcje w bankomatach czy miesięczną oplatę za użytkowanie.

Karta kredytowa może wpływać na twoją historię kredytową, ponieważ banki raportują jej użytkowanie do BIK. Korzystając zaś z karty debetowej, posługujesz się środkami własnymi, co nie ma wpływu na Twoją historię kredytową.

Cykl rozliczeniowy karty kredytowej

Cykl rozliczeniowy karty kredytowej to okres, w którym dokonane przez Ciebie transakcje są gromadzone i sumowane, aby obliczyć saldo do spłaty. Trwa on zazwyczaj od 25 do 30 dni.

Podczas cyklu rozliczeniowego możesz dokonywać zakupów i korzystać z innych usług oferowanych przez kartę kredytową, a wszystkie te transakcje są rejestrowane i agregowane do końcowego salda, które musisz uregulować na koniec cyklu rozliczeniowego.

Po zakończeniu cyklu rozliczeniowego otrzymasz rachunek, na którym znajdziesz informacje o wszystkich dokonanych transakcjach w ciągu tego okresu oraz całkowite saldo do spłaty. Na jego uregulowanie masz zazwyczaj kilka-kilkanaście dni.

Okres bezodsetkowy na karcie kredytowej

Większość kart kredytowych oferuje tzw. okres bezodsetkowy, który trwa zwykle od 52 do 60 dni. Jeśli spłacisz całe zadłużenie w tym czasie, nie zostaną naliczone odsetki. W praktyce jest to czas, w którym powinieneś spłacić całe zadłużenie, by uniknąć oprocentowania swojego zadłużenia.

Jeśli nie spłacisz całego zadłużenia na karcie kredytowej w okresie bezodsetkowym, bank zacznie naliczać odsetki od niespłaconej kwoty. Odsetki te są zazwyczaj wyższe niż w przypadku innych rodzajów kredytów, zaś wysokość oprocentowania ujęta jest w zawartej z bankiem umowie kredytowej.

Minimalna kwota do spłaty karty kredytowej

Minimalna kwota do spłaty to najniższa kwota, którą musisz zasilić konto przypisane do karty kredytowej w danym miesiącu, aby uniknąć opłat karanych za zaległości w spłacie. Wysokość kwoty minimalnej różni się w zależności od banku, rodzaju karty kredytowej, a także Twoich preferencji, ale zazwyczaj wynosi 5% całkowitego zadłużenia, z dodaniem odsetek i opłat.

Przykład:

Limit na karcie kredytowej: 10 000 zł
Wykorzystany limit: 7500 zł
Minimalna kwota do spłaty: 5% z wykorzystanego limitu

Obliczmy minimalną kwotę do spłaty:

5% z 7500 zł = 0,05 * 7500 zł = 375 zł

Wpłata minimalnej kwoty jest wymagana, a brak terminowego jej uregulowania jest traktowane jako opóźnienie w spłacie zadłużenia na karcie kredytowej, co może rodzić kolejne koszty zgodne z Tabelą Opłat i Prowizji (monity, etc.).

Pamiętaj jednak, że płacąc tylko kwotę minimalną, spłacasz jedynie część odsetek i odrobinę z głównego zadłużenia, co oznacza, że całkowite zadłużenie będzie się zwiększać, jeśli nie regulujesz wykorzystanego limitu w pełni.

Po uregulowaniu kwoty minimalnej w terminie reszta długu przechodzi na kolejny okres rozliczeniowy wraz z odsetkami. Kwota dostępna na karcie kredytowej zwiększa się wyłącznie o wartość wpłaconej przez Ciebie kwoty minimalnej.

Koszty i opłaty kart kredytowych

Korzystanie z karty kredytowej wiąże się z wieloma kosztami i opłatami, które ponosisz. Obejmują one m.in. oprocentowanie, roczną opłatę za korzystanie, prowizje za różne usługi oraz dodatkowe koszty związane z przewalutowaniem, wypłatą gotówki z bankomatów czy dokonaniem przelewu.

Oprocentowanie i RRSO

Odsetki od salda zadłużenia na karcie kredytowej są jednym z głównych kosztów, jakie ponosisz. Oprocentowanie może być stałe lub zmienne, wpływające na całkowity koszt kredytu. Ważnym wskaźnikiem jest Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO), która uwzględnia nie tylko oprocentowanie nominalne, ale także inne opłaty związane z kartą.

Opłata roczna

Każda karta kredytowa może mieć różne opłaty roczne, które są regularnie naliczane za samo posiadanie karty. Opłaty te mogą się różnić w zależności od banku i typu karty. W niektórych przypadkach opłata roczna może zostać zniesiona, jeśli spełnisz warunki przewidziane w umowie kredytowej, jak np. duża ilość transakcji kartą w skali roku.

Prowizje za przelewy i wypłatę gotówki

W przypadku większości kart kredytowych banki i firmy pożyczkowe narzucą na Ciebie prowizję za wypłatę gotówki z bankomatów oraz ewentualne przelewy z rachunku karty kredytowej. Opłaty te niekiedy są naprawdę wysokie, a wartość prowizji ujęta jest w Tabeli Opłat i Prowizji, stanowiącą integralną część umowy kredytowej.

Przewalutowanie i ubezpieczenia

Transakcje kartą kredytową w obcej walucie mogą zwiększać koszty związane z jej użytkowaniem, ponieważ banki pobierają prowizję za przewalutowanie. Oznacza to, że za każdą transakcję zagraniczną zapłacisz więcej, niż aktualny kurs wymiany.

Innym, także znaczącym, kosztem karty kredytowej mogą być usługi dodatkowe, jak np. ubezpieczenia, które banki nierzadko oferują wraz z kartą kredytową. Koszt tych usług różni się w zależności od oferty i wybranego pakietu.

Kto może otrzymać kartę kredytową?

Posiadaczem karty kredytowej może być pełnoletnia osoba fizyczna lub prawna, która posiada regularne dochody oraz wykazuje odpowiednią zdolność kredytową i zawrze z bankiem lub innym podmiotem finansowym umowę o limit kredytowy.

W wielu przypadkach, aby otrzymać kartę kredytową, musisz wykazać się minimalnym dochodem rzędu 1000 zł, jednak wysokość maksymalnego limitu będzie w tym wypadku dość niska (np. 2 tys. zł). Im wyższy dochód, tym większy limit kredytowy, o który możesz wnioskować.

Jak w przypadku innych rodzajów kredytów, przed zawarciem umowy o kartę kredytową, bank sprawdzi Twoją zdolność oraz historię kredytową. Jeśli masz opóźnienia w spłacie innych pożyczek, instytucja może odmówić Ci wydania karty kredytowej.

Sprawdź, jak zwiększyć zdolność kredytową!

Wpływ karty kredytowej na zdolność kredytową

Posiadając kartę kredytową, musisz liczyć się z tym, że ma ona bezpośredni wpływ na Twoją zdolność kredytową. Nie ma tu znaczenia, czy wykorzystujesz dostępny limit. Już sam fakt posiadania kredytówki przekłada się na obniżenie zdolności.

Do oceny zdolności kredytowej banki korzystają z różnych czynników, takich jak wysokość dochodów, koszty życia, historia BIK czy aktualne kredyty. Karta kredytowa jest kredytem, a na zdolność kredytową największy wpływ ma minimalna kwota do spłaty.

Jeśli wartość limitu kredytowego wynosi 10 tysięcy złotych, a minimalna kwota do spłaty to 5% (500 zł), to o tyle też zmniejsza się Twoja miesięczna zdolność kredytowa. Oznacza to, że bank analizując Twoje miesięczne możliwości finansowe, odejmie 500 zł z tytułu konieczności spłaty kwoty minimalnej na kredytówce.

Prócz tego, karta kredytowa może niekorzystnie wpływać na zdolność kredytową w przypadku opóźnień w spłacie czy wysokości wykorzystania dostępnego limitu. Jeśli opóźniasz się w spłacie zadłużenia (kwoty minimalnej), banki będą widziały w Tobie nierzetelnego klienta. Jeśli wykorzystujesz dostępny limit w znacznym stopniu (powyżej 30%), to także wpłynie niekorzystnie na Twój BIK i tym samym na zdolność kredytową.